Dili – Labarik ida moris mai husi ami, labarik ida mak fó mai ami (hanesan 9,5).
Profeta Isaias hatete liafuan sira ne’e ba ema ne’ebé hela iha Jeruzalein iha tempu primeiru atu lee, iha tempu ne’ebé sidade ne’e hetan moris-di’ak, maibé iha tempu ne’ebé morál la tun.
Iha rikusoin ne’ebé bo’ot, maibé ema ne’ebé matan-delek sira ne’ebé iha kbiit bo’ot, liu husi hanoin katak sira la presiza Nai, no sira-nia hanoin mak halo sira hanoin an de’it no la justisa.
Tan ne’e, maski sasán barak mak iha, ema kiak sira husik hela sira-nia moris no hamlaha, maibé la iha laran-metin no la iha tan relijiaun ne’ebé hanesan. Mundu ne’e nia oin ne’ebé lohi ema, hanoin ne’ebé perfeitu primeiru, hodi subar realidade ne’ebé laran-tun, triste, laran-susar no laran-aat, hodi presiza ko’alia, laran-sadi’a no tau matan ba sira.
Tan ne’e mak profeta ne’e fó sai ba ninia maluk fiar-na’in sira katak Maromak loke ona ba sira-nia oin: esperansa no ksolok nia futuru, ne’ebé sei lori ba nafatin terus no funu (cf. Nia mak 9, 1-4). Nia sei fó naroman bo’ot ba sira (cf. v. 1) atu hasai sira husi sala nia todan ne’ebé nia lakon ona; no nia sei la halo nune’e ho forsa, kilat no rikusoin, maibé ho prezente husi labarik ida (cf. vv. 5-6).
Mai ita hanoin kona-ba estátua ne’e: Maromak halo ninia naroman ne’ebé salva moris nabilan liu husi labarik nia prezente.
Iha mundu tomak, labarik ida moris mai no iha tempu ne’ebé naroman tebes, no iha tempu ne’ebé iha ksolok no festa, ne’ebé iha hakarak di’ak hotu atu hadi’a fali labarik ne’e, hodi fila fali ba buat ne’ebé mo’os no simples. Antes foin moris, to’o laran sai malirin no nakonu fali; ema dinámiku sira hetan esperansa no sira-nia kna’ar fila fali ba mehi no fiar katak sira bele moris.
Di’ak liu. Labarik ida-ne’ebé frajilidade lori mensajen ne’ebé maka’as ne’ebé kona ema nia laran
Hametin liután, hodi hato’o fali proposta kona-ba armonia no sériu. No buat furak ne’ebé akontese ba
Moris husi bebé ida! No iha tinan atus ida de’it nia laran no naroman ne’ebé bo’ot liu ba ita, tanba iha moris tomak nia huun mak Maromak nia domin ba nafatin, ninia laran-di’ak, ninia fornesimentu no ninia Liafuan ne’ebé nia kria mak ninia kbiit.
Ema nain-nulu tan! Iha Kristu, ninia Maromak kria ema, moris mai besik ita, no salva ita. Tan ne’e, iha mistériu ida-ne’e nia oin, ita la’ós de’it atu hakfodak no luta hasoru malu, maibé mós atu ita bele loke ita-nia an ba Aman nia domin no mai ita halo orasaun ba nia, atu nune’e nia bele kura ita-nia kanek sira, atu hadia fali ita-nia neon, tuir orden ne’ebé ita iha ona, to’o nia sai nu’udar ita-nia moris rasik no komunidade nian.
Ta’uk no furak tanba ita iha oan barak: ita mak inan-aman joven ida-ne’ebé iha fatin naran de’it ne’ebé ita sente moris dudu, harahun. No prezente ne’e mak prezente bo’ot ida: joven no labarik sira-nia prezensa kontinua hadi’a fali sira-nia fresku, enerjia no seluk tan.
Iha ema ki’ik sira-nia leet, ita husik Maromak ne’ebé Kbi’it Bo’ot Liu Hotu halo buat ne’ebé bo’ot, tuir domin ne’ebé Maria hanorin ita iha Maromak Bo’ot Liu Hotu (cf. 1st, 46th, 49th) no iha selebrasaun ida-ne’e.
Ohin, ita sei mai hasoru ita-nia Dama nu’udar Liurai, ida-ne’e no nu’udar Liurai, Jesus, nia inan, ne’ebé hakarak moris uitoan de’it hodi halo ita-nia maun-alin sai ita-nia maun-alin, hodi tau fiar ba ninia kbi’it bo’ot hodi “lo’os” ba joven ida-ne’ebé fraku no kiak (cf. (i) númeru pasiente sira iha UE
No Maria komprende didi’ak nia, tanba nia hili ona atu la iha buat ida iha ninia moris tomak, nia sai ki’ik liután, serbí, halo orasaun, lakon tan atu fó Jesus, maski ida-ne’e kustu bo’ot ba sira no bainhira nia la komprende didi’ak saida mak akontese hale’u nia.
Tan ne’e, irmaun-irman doben sira, ita la ta’uk atu sai uitoan de’it iha Maromak nia oin no mós iha ema seluk nia oin, atu lakon ita-nia moris, atu fó tempu, atu halo revizaun ba ita-nia programa sira, atu nune’e irmaun-irman ida bele sai di’ak liután no kontente.
Ita la ta’uk atu hadi’a fali ita-nia projetu sira bainhira presiza, la’ós atu hamenus sira, maibé atu halo sira sai furak liu tan liuhusi prezente ne’ebé sira rasik fó no ema seluk simu, ho laran-moos ne’ebé ida-ne’e envolve. Tanba lia-loos mak, no ema ne’ebé fó moris ho domin, hanesan Maria, no Jesus Kristu, ne’ebé fó buat hotu ba krús, sei sai ki’ik, seguru no la iha moras (cf. Ita ida-idak iha Maromak nia Ukun semo 2, 5-8)
Pai (cf. (b) 14, 1-3).
Buat sira-ne’e hotu no reprezenta ho dekorasaun tradisionál furak rua iha rai ne’e: ema Kaibauk no ema Berak. Sira nain-rua halo husi besi ne’ebé folin-bo’ot. Ne’e katak importante duni!
Ida primeiru reprezenta karau-aman nia dikur no naroman loro-matan nian, no tau iha leten, adora oin, no mós iha uma leten, ho uma sira-nia oin. Ko’alia kona-ba forsa, forsa no laran-manas, no bele reprezenta Maromak nia kbiit ne’ebé moris.
Ema nain-nulu tan! Hodi tau iha ulun no iha uma nia leten, fó-hanoin ita katak, ho Nai nia Liafuan no ninia laran-di’ak nia kbiit, ita mós bele serbisu hamutuk hodi salva ita liu husi ita-nia desizaun no ita-nia uma-na’in sira.
Segundu, Berak, tau iha hirus-matan no komplementa ho ida primeiru. Hanoin to’ok kona-ba fulan nia naroman ne’ebé kle’an tebes, ne’ebé iha kalan hatudu hahalok-di’ak kona-ba loro-matan nia naroman, ne’ebé envolve buat hotu ne’ebé iha rai-rahun ne’ebé mamar. Ko’alia kona-ba dame, laran-di’ak no laran-maus, no hatudu katak Maromak hafo’er tebes ninia domin, no ne’e hatudu katak nia hanoin kle’an kona-ba buat ne’ebé nia simu.
Nia hatudu ninia laran-di’ak, ninia laran-di’ak no ninia laran-sadi’a, tan ne’e mak Nai hatudu ninia laran-metin ba ninia Aman no Mile.
Tan ne’e, iha Eukaristia ne’e, ita ida-idak nu’udar mane no feto, nu’udar Igreja no sosiedade, sala matenek atu reflete iha mundu Maromak nia naroman ne’ebé forte no laran-manas, ne’ebé Maromak, nu’udar ita halo orasaun iha salmu ne’ebé iha kbi’it atu hasai ema ne’ebé la iha sala no lori ema kiak sira sai husi kiak hodi halo ida-ne’e. Tuur iha ninia povu nia le’et.
Reportagen: Ekipa Media Lautém-Post.
