Lautém: Autoridade Nasional Minerais Timor Leste ( ANM, sigla portugés) identifika rekursu minerál fatuk kalkariu, iha suku Parlamentu, postu administrativo Lautém, munisípiu Lautém.
Fatuk kalkariu nu’udar fatuk ne’ebé ema uza barak ba indústria oioin, uza ba konstrusaun sivíl, kímika, tinta, plástiku no seluk tan. Fatuk ne’e iha valór ekonómiku ne’ebé boot.
Hafoin identifikasaun fatuk kalkariu, autoridade nasionál minerais Timor-Leste ho empreza Singapura Infrastucture Investiment and Construction (SIC) fahe informasaun preliminariu kona ba atividade prospesaun no peskiza ba fatuk kalkariu iha suku Parlamentu.
Sekretáriu Munisipal Administrasaun no Financas, Francisco dos Santos, husu Lautém-oan sira liu liu suku Parlamentu, koopera ho autoridade nasionál minerais no kompañia esploradora ba atividade esplorasaun.
“Husu ba autoridade lokál sira hotu, informa ba komunidade hotu, karik afeta ba plantasaun ruma, rate antigu, oinsá atu uza mekanizmu hodi hasees husi fatin ne’e.” Nia husu.
Xefe suku Parlamentu, Teovando Ceisar da Silva hateten, nia komunidade koopera ho governu hodi halo esplorasaun mineiru.
“Iha suku Parlamentu, sira haree katak iha potensiál atu halo esplorasaun, autoridade komunitáriu suku Parlamentu prontu kolabora hamutuk ho ha’u nia komunidade ba estadu sén rezerva.” Nia promete.
Prezidente Autoridade Nasional dos Minerais Timor Leste, Rafael de Araujo, informa rezultadu peskiza husi kompañia investidór sira kona-ba rekursu minerál iha munisípiu Lautém.
“Ohin hamutuk ho kompañia, ko’alia ho autoridade lokál no komunidade atu fahe informasaun kona-ba investimentu ne’ebé sei la’o. Ba oin sei kontinua atividade prospesaun peskiza ba rekursu kalkariu ne’ebé iha depois rezultadu pozitivu karik projetu ba faze dezenvolvimentu esplorasaun maneira nian kona-ba foti fatuk kalkariu prodús ba sementi.” Nia esplika.
Prezidente Autoridade Nasional Minerais, realsa, governu sei selu komunidade nia plantasaun no uma sira ne’ebé afeta ba fatin esplorasaun tanba lei garante.
“Lei kódigu mineiru prevee mós atu proteje direitu komunidade nian kuandu rikusoin ne’ebé iha rai privadu ou iha sitiu kulturál ruma ita bele jere oinsá atu muda liu husi mekanizmu kompensasaun.” Nia fundamenta.
Tuir peskiza ne’ebé husi autoridade nasionál minerais ho kompañia singapure infrastucture investiment and construction-SIC halo iha Lautém hatudu katak fatuk kalkariu kuaze munisípiu Lautém hela iha kalkariu leten.
Sosializasaun dahuluk ne’e hetan partisipasaun másimu husi autoridade munisipál sira komunidade suku Parlamentu.
Jornalista : veru
Editor : BA