banner 728x250

Projetu Irigasaun Iha Ililai Atinge  0na  22.23% 

Projetu Konstrusaun ba Irigasaun mota Ililai iha postu Administrativu Lautem(Photo: Veru, Lautem-Post)
banner 120x600
banner 468x60

Lautém: Projetu kanal irigasaun ne’ebe’ konstrui husi  tekniku supervizaun Jenetbi Gamer L.da,  ho PT. Wahana  adya (JV),  iha suku Ililai, Postu Administrativu Lautem, Municipiu Lautem atingi ona porsentu 22.23%. 

Ministro Agriculturu Pecuaria, Pescas e Floresta (MAPPF) Marcos Da Crus Informa  progresu husi progetu Irrigasaun iha Mota Ililai atinge ona 22.23%, nune’e to’o fulan Dezembru bele atinge ona 40%.

banner 325x300

Guvernante nee esplika, tuir kontratu nebe iha progetu ne’e sei remata iha tinan oin no sei kobre ba area produtivu ba Produsaun hare kuaze 500 hektares iha suku Ililai.

“Iha sorin sorin sei halo odamatan rua, husi liman los no liman karuk. Serbisu importante liu mak sei halo konstrusaun baragen nebe sei  iha mota klaran kuaze 90 metrus, depois de moru protesaun (retaning volt)  tuir predisaun ne’ebe iha hare katak fulan hirak mai sei iha bai loron naruk nebe sira sei hare tuir informasaun determina hodi halo baragen”. dehan nia ba Lautem-Post, 13/10/2023.

Entretanto kustu orsamentu ba Irigasaun ihamota Laivai ne’e ho total miloes 7.5. dolar Amerikanu ho durasaun servisu tuir kontratu durante tinan rua ne’ebe mak hahu iha fulan Dezembru tianan 2022 no sei remata iha Dezembru tinan 2024.

Nia afirma projetu refere Ministerio Agricultura Pecuaria, Pesca e Floresta fo konfiansa tomak Ba tekniku supervizaun Jenetbi Gamer L.da  Join vinture ho PT. Wahana  adya (JV) no kontraktor husi kompanya china JiGo (JG) ho total kanal irigasaun iha parte liman los 3,800 metrus no husi liman karuk 4,800 metrus ba kanal irigasaun too estrada boot (salurang primary).

“Mais ohin diskute katak halo dadaun parte sorin hanesan 90 metrus pelu menus halo 45 metru hanesan ne’e . ohin mos sira dehan sei iha problema ituan konaba moru protesaun iha 500 metrus hanesan presija adicional”

“Maibe hau dehan katak  laiha adicional ba orsamentu, sira tenki hare para oinsa serbisu iha mota laran ho moru protesaun bele konklui ho orsamnetu refere, karik  prosesu kanais kiik nebe tama iha natar sei hare iha tempu ikus.” Nia esplika

Iha sorin seluk tekniku supervizaun Raimero Maia Sanches informa, progetu irigasaun ne’e hahu lansamentu ba fatuk dahuluk iha loron 12 fulan Dezembru 2022 ho durasaun serbisu tian rua tuir kontratu ne’ebe iha no iha fulan  dezembru tinan 2024 tenke entrega ona ba Ministeiru Agricultora.

“Agora dadaun 22.23%  ami promete ba Ministru katak fim do ano 2023 ne’e to’o ona 40%. ami fiar katak depois de konsentra liu ba baragen (Retening volt) husi parte liman karuk no los nian, ami hare mos ho previzaun tempu tuir informasaun metrologia katak bailoron sei naruk entaun ami tenta book baragen ne’ebe ho distancia 90 metru ne’e para to’o tinan oin bele remata kontratu.” nia promete.

Iha sorin seluk, rai nain Litu Laivai  sente orgulhu ho progetu refere tamba tuir nia tinan sanolu resin ona komunidade sira la halo natar tamba ne’e nia garante katak wainhira irigasaun ne’e lao diak sei fo benefisiu ba komunidade sira iha Laivai.

Nu’udar Laiva oan, nu’udar natar nain orgulho tebes bele asesu bé ida ne’ebe mak permanente, bé ida nebe mak bele uja iha tempu bai loron nian. nebe garante tebes quando irigasaun nee diak ona inan aman mos kontenti ema hotu bele serbisu.” nia agradese.

Entretantu Directur Serbisu Agricultura Municipiu Lautem  Almeida Fernandes Xavier hateten besik tinan 20 ona komunidade sira sempre sateia bebeik Misnisteiru agricultura atu hadia lalais irigasaun. Tanba tuir nia natar hirak ne’ebe mak abandona iha parte Laivai kuaze besik 500 hektares ne’ebe mak komunidade sira husik hela tamba laiha irigasaun.

“Natar sira ne’ebe mak abandona 500 ital hektares, area ida nee irigado hotu ita nia produsaun nebe kobre Lautem bele sente katak nato’on ba Municipiu Lautem. Por enkuado konforme ita nia badinas oinsa juventude sira mos tun ba natar laran agricultura mos tenki tun ba natar laran.” Tenik Almeida

Reportagen :Veru Fernandes

Editor: Joenaca Tupa da Conceição

banner 325x300

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *