Lospalos: Xhefe aldeia Pitileti, suku Com, postu administrativu Lautém, Calisto Gonsalves lamenta, durante ne’e nia komunidade hamutuk Uma kain hitu nolu resin tolu(73) seidauk asesu ba kanalizasaun be’e mos ba nesesidade loron loron nian.
Tuir nia, situasaun ne’e difikulta tebes nia komunidade sira tanba wainhira atu konsumu bee mos tenki la’o ain ho diatansia kilometru 5 resin husi sira nia hela fatin hafoin bele asesu bee mos ne’ebe lokaliza iha sentru aldeia Pitileti nian tanba tanki bee mos ida deit iha aldeia laran.
“Durante ne’e hau nia komunidade seidauk asesu bee mos ho diak, tamba sira atu kuru bee mos tenki la’o to’o kilometru 5 hanesan ne’e mak foin asesu ba bee, tamba be’e tanki iha ida deit ne’ebe iha kedas sentru pitileti nian” informa xefe aldeia ne’e ba jornalista Lautém-Post iha Pitileti foin lalais ne’e.
hatan ba ne’e, Xhefe Suku Com Sergio Jose Cristovao informa, preokupasaun husi komunidade ne’e nia parte tau ona ba programa Planu Asaun Anual(PAA) Munisipal ba tinan 2025 nian, no proposta ne’e parte konsellu suku enkamiña ona ba administrasaun postu Lautém no husi parte administrasaun postu enkamiña ona ba Administrasaun Munisipal Lautém.
Xefe suku ne’e relata, iha tinan 2017 nia parte halo ona proposta ba PEDM maibe la hetan aprovasaun, no nia parte kontinua tenta nafatin maibe seidauk iha solusaun to’o ohin loron.
Sergio haklaken, liu husi Planu Aksaun Annual(PAA) 2025 nian proposta esensial ne’ebe mak parte Administrasaun suku Com aprezenta ba Administrasaun postu Lautém nian mak kanalizasaun be’e ba komunidade sira iha aldeia Pitileti.
“Iha postu ami halo planu para bele oinsa atu halo perfurasaun bee, tinan tinan hau sempre luta ba ida ne’e. Oinsa ita bele tama ba iha programa PEDM ba Munisipiu nian, depois dezenvolve iha suku Com.”
“Planu ba PEDM ne’e klaru iha 2017 hau hatama to’o ohin loron, foin dadauk iha dia 27/03 ami konklui ona katak iha planu Dezenvolvimentu postu nian hau hatama kanalizasaun be mos nian hanesan sai prioridade segundo ba planu postu nian.” Esplika Sergio
Entretantu tanki bee mos ne’ebe komunidade sira utiliza mak kompostu husi aldeia 3 mak hanesan aldeia Pitileti, aldeia Etepiti no aldeia Ira-unu ho total populasaun hamutuk 2000 resin no uma kain hamutuk 574.
Husi numeru ne’e uma kain atus ida(100) resin mak asesu ba kanalizasaun be’e mos, no uma kain sira seluk la asesu ho diak. Enkuantu uma kain 73 seluk tenki la’o ain ho distansia kilometru 5 resin hodi bele asesu be’e mos husi tanke ne’ebe lokaliza iha sentru aldeia Pitileti ne’e.
Reportagen: Veru.
Editor: Joenaca Tupa da conceição
