LOSPALOS: Kazu aldeia Koporo ne’ebé involve joven Suku Pairara, Postu administrativu Lautém, iha 21 setembru 2023, vitima ho suspeitu hamutuk Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) munisípiu Lautém rezolvidu tuir família no promote sei la akontese fali iha futuru.
Vítima Kazu Kaporo, Martinho Gonsaves hatete, problema ne’ebé antes joven suku Pairara komete rezolvidu ona iha Komandu PNTL Lautém.
“Ohin ho hakarak rasik hamutuk ho suspeitu no família husi parte rua dame malu iha Komandu PNTL munisípiu Lautém, parte rua simu malu no dame malu no garante katak ba oin sei laiha tan problema entre parte rua. Ami nia problema ida ne’e, atu mai paz ho dame ne’ebé ami mai hamutuk ho familia no polísia sira hamutuk iha nee hodi rezolve ami nia problema,”Dehan nia ba Lautem post, Foin lalais ne’e( 25/11/2023).
Nia informa, inisiativa rasik hakarak lori familia sira atu mai dame malu ho suspeitu sira hodi nune’e kria paz no estabilidade iha suku Pairara, la’ós ema mak obriga.
“Ba oin nee problema laiha ona entre ami tamba ami dame malu tiha ona,” Nia informa.
Lian-na’in, suku Pairara, Cristinho Maria Baros haktuir konflitu iha Pairara ne’e sente todan maibe nafatin esforsu hamutuk ho seguransa halo aprosimasaun buka dalan hodi hadame joven sira.
“Konflitu liu-liu iha suku Pairara, hau sente katak maske todan kanek, moras, maibe hau sempre buka dalan hamutuk ho seguransa sira, laos ema obriga, maibe tuir hau nia sentimentu katak nasaun ita hotu nian tamba nee problema kiik ka bot iha hau nia fatin hau sei buka dalan para atu rezolve atu labele iha konflitu iha hau nia suku no suku vijinu sira,” Nia hateten.
Nune’e iha paz no dame iha familia nia laran no iha nasaun, husu ba juventude hotu atu labele halo problema wainhira hetan malu iha fatin ruma, maibe haree malu hanesan maun alin primus sai hanesan familia ida sai kolega diak, tanba wainhira hare malu diak aban bain rua iha futuru sei sai diak.
Komandante PNTL Munisípiu Lautém, Superintendente Polisia, Antonio Rego Fernandes reforsa, akontesimentu entre joven sira iha suku Pairara parte polisia enkamina ona ba ministeriu publiku, maibe ohin parte vitima ho suspeitu ho inisiativa mai deklara hodi rezolve tuir familia.
“Akontesimentu ne’ebé akontese iha 21 de setembru 2023 liu ba konfontru entre pessoal balun ho pesoal sira seluk, akontesimentu ne’e aktuasaun polisia ba kazu sira ne’e halo ona ba Ministériu públiku, maibe ohin vitima husi suku Pairara no husi aldeia Caporo iha inisiativa rasik ema la obriga sira, sira mai polisia hodi deklara nia aan katak sira hakarak tur hamutuk rezolve sira nia problema molok 28 de novembru 2023,” Nia informa.
Komandante hatutan, parte rua deklara ona iha autoridade nia oin solusiona ona problema, tanba nee ba oin laiha tan problema ligasaun ho problema antes nee, tanba iha ona paz no bele halo ona movimentasaun ho livre.
“Ohin parte rua mai iha nee hodi solusiona sira nia problema, sira deklara ita sei provas ho deklarasaun ne’ebé mak sira sei halo hodi aprofunda liu tan, saida deit mak sira ohin deklara iha autoridade sira nian, atu nune’e ba oin laiha tan problema seluk ne’ebé akontese relasiona ho kazu, tanba sira iha paz nia laran, dame nia laran, sira hakuak malu pois sira mos livre atu ba Pairara no mos husi Pairara mai iha kaporu,” Nia relata.
Tanba deklarasaun ne’ebé parte-rua halo sei aprezenta ba Ministériu públiku no liga ba tribunal, depois mak tribunal tetu hodi foti desizaun prosesu sira.
“Ne’e sei aprofunda liu tan ba deklarasaun sira nee ba Ministériu públiku, depois mak Ministériu públika liga tribunal, depois mak sei hare no tetu karik ida ne sufisiente ona par kazu ne’e labele kontinua ba tribunal ka sei kontinua depende ba desijaun tribunal, maibe ohin rezolve laos ema seluk, maibe entre vitima no suspeitu, sira rasik hakarak atu rezolve,” Kata nia.
Reportagen: Ekipa Lautem Post